زگیل‌های تناسلی شامل برجستگی‌هایی هستند که بیشتر بر روی ناحیه تناسلی افراد ایجاد می‌شوند. برجستگی‌هایی خاکستری، هم‌رنگ پوست و گاهی قرمز رنگ که ممکن است نگرانی‌هایی را برای فرد به همراه داشته باشند. در این‌جا می‌خواهیم بپردازیم به آنچه در ارتباط با زگیل تناسلی باید بدانیم.
زگیل تناسلی چیست؟
زگیل‌های تناسلی که توسط ویروس‌‌ها به وجود می آیند، در هر جایی از بدن ممکن است ظاهر شوند. در این میان، آن دسته زگیل‌هایی که در ناحیه تناسلی ایجاد می‌شوند، توسط ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV ایجاد شده و به راحتی از راه تماس جنسی به افراد دیگر منتقل می‌شوند. عفونت HPV یکی از شایعترین بیماری‌های مقاربتی است که ممکن است باعث به وجود آمدن زگیل تناسلی در فرد شود، انواع خاصی از HPV نیز می‌توانند باعث به وجود آمدن سرطان دهانه رحم، رکتوم، واژن و آلت تناسلی شوند. بیماری‌های مقاربتی همان عفونت‌هایی هستند که از طریق تماس جنسی منتشر می‌شوند. پس از ابتلا به HPV در بسیاری از زنان و مردان، بین یک تا سه ماه (گاهی اوقات نیز پس از سال‌ها) طول می‌کشد تا زگیل ظاهر شود. زیرا گاهی اوقات ویروس HPV ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها پیش از ایجاد زگیل در بدن وجود داشته باشد. البته برخی از افراد نیز در اثر ابتلای ویروس، هرگز دچار زگیل نخواهند شد. در ادامه به شناخت بیشتر بیماری زگیل تناسلی و نحوه درمان آن خواهیم پرداخت.
زگیل تناسلی در مردان
ویروس اچپیوی در مردان نیز می‌تواند باعث بروز مشکلات سلامتی مانند ایجاد زگیل در ناحیه تناسلی و مقعد شود. بنابراین برای مردان نیز بسیار مهم است که بدانند چگونه می‌توان خطرات این عفونت را کاهش داد. برای تشخیص زگیل تناسلی مردان، پزشک ناحیه تناسلی مرد را معاینه می‌کند که دریابد آیا زگیل تناسلی در آن ناحیه وجود دارد یا خیر. هیچ آزمایش معمولی برای مردان وجود ندارد که بتواند سویه‌های پرخطر HPV را که باعث سرطان می‌شوند، به طور قطع شناسایی کند. هرچند انواع مختلف اچ پی وی در مردان می‌توانند زگیل تناسلی ایجاد کنند اما معمولا به ندرت باعث ایجاد سرطان می‌شوند. این ویروس در مردان معمولا راحت تر از زنان از بدن پاک می‌شود. با این حال، برخی از پزشکان، به مردان همجنس گرا یا دوجنس گرا که بیشتر در معرض خطر سرطان مقعدی هستند توصیه می‌کنند که تست پاپ مقعدی را انجام دهند. در تست پاپ مقعدی، پزشک از سلول‌‌های مقعد برای اطلاع از وجود هر گونه ناهنجاری نمونه برداری می‌کند.
زگیل تناسلی در زنان
از آن جایی که ابتلا به ویروس اچپیوی خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهد، بیشتر اطلاعات در حوزه زگیل ناشی از اچپیوی، بر روی بررسی زگیل تناسلی زنان متمرکز شده است. زگیل تناسلی زنان بیشتر در اطراف واژن، دهانه رحم یا مقعد ظاهر می‌شود. این عارضه در زنان نسبت به مردان معمولا مدت طولانی تری در بدن باقی می‌ماند و می‌تواند حتی در طول چند سال هم بدون علامت باقی بماند.
زگیل تناسلی چیست؟ چگونه به وجود می‌آید؟ راه‌های درمان آن چیست؟
در ادامه خواهیم پرداخت به اینکه زگیل‌های تناسلی چه هستند، منشاء انتقال آن‌ها چیست و از چه راه‌هایی منتقل می‌شوند. روش‌های درمانی آن‌ها را نیز بررسی خواهیم کرد.
راه‌های انتقال زگیل تناسلی چیست؟ آیا زگیل تناسلی یک بیماری واگیر است؟
زگیل تناسلی می‌تواند حتی زمانی که یک فرد هیچ گونه علامت مشخصی از اچپیوی یا هیچ گونه زگیل قابل مشاهده ای ندارد نیز به فرد دیگری منتقل شود. زیرا پس از ابتلا به عفونت ممکن است هفته‌ها، ماه‌ها و در مواردی چند سال طول بکشد تا علائم ظاهر شوند. رابطه جنسی واژینال، مقعدی، رابطه جنسی دهانی و حتی تماس پوست به پوست می‌تواند باعث انتقال زگیل تناسلی شود. همچنین در زنان باردار این ویروس ممکن است به نوزاد انتقال یابد هرچند این اتفاق بسیار نادر است. دقت کنید که در مواردی مانند استفاده از کارد و چنگال یا فنجان مشترک و استفاده از سرویس بهداشتی مشترک انتقالی اتفاق نمی‌افتد و اگر تجربه چنین شرایطی را داشته اید، نیازی نیست نگران باشید.
نشانه‌های زگیل تناسلی چگونه است؟
HPV معمولا به غیر از زگیل‌های اطراف ناحیه تناسلی، علائم قابل مشاهده‌ای ندارد. این زگیل‌ها در زنان در داخل یا خارج واژن و نیز در دهانه رحم یا اطراف مقعد ایجاد می‌شوند. در حالی که در مردان ممکن است در نوک آلت تناسلی، روی آن یا روی بیضه و اطراف مقعد دیده شوند. همچنین در فردی که رابطه دهانی با فرد آلوده داشته است، زگیل‌ها ممکن است روی دهان یا گلوی فرد ظاهر شوند.
اندازه زگیل تناسلی چقدر است؟
شکل زگیل تناسلی می‌تواند به صورت زائده‌های گوشتی کوچک صورتی یا قرمز رنگی در داخل یا اطراف اندام جنسی ظاهر شود. زگیل‌ها ممکن است شبیه قسمت های کوچک گیاه گل کلم به نظر برسند. آن‌ها می توانند برجسته یا مسطح، کوچک یا بزرگ باشند. زگیل تناسلی خفیف در مواردی ممکن است به قدری ریز باشد که حتی به سختی دیده شود یا شخص اصلا متوجه وجود آن نشود. زگیل‌ها اغلب به صورت دسته‌های سه یا چهارتایی ظاهر شده و به سرعت رشد و گسترش می یابند. آن‌ها معمولا دردناک نیستند ولی می‌توانند عوارضی مانند خارش، سوزش یا خونریزی داشته باشند.
آیا تشخیص زگیل تناسلی توسط آدم عادی ممکن است؟
شاید با مشاهده و جستجوی عکس زگیل تناسلی و مقایسه آن با آنچه روی پوست خود تجربه کرده‌اید، نگران شوید که آیا دچار زگیل تناسلی شده‌اید یا خیر. دقت کنید که تشخیص این موضوع تنها با معاینه و نظر پزشک ممکن است زیرا گاهی اوقات پوست طبیعی با زگیل تناسلی اشتباه گرفته می‌شود. بنابراین برای بررسی وضعیت خود حتما به متخصص مراجعه کنید.
برای تشخیص زگیل تناسلی چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در مواقع زیر بهتر است افراد به پزشک مراجعه کنند:
• چنانچه خود یا همسرتان متوجه برجستگی‌هایی در ناحیه تناسلی شدید
• اگر ترشحات غیرطبیعی درناحیه تناسلی دارید
• در صورتی که هنگام ادرار دچار سوزش یا خونریزی می‌شوید
و موارد دیگر.
آزمایش زگیل تناسلی چگونه است؟
ممکن است به تشخیص پزشک، هر کدام از آزمایش‌های زیر برای فرد تجویز شوند:
• معاینه کلی و بررسی زگیل‌های تناسلی
• استفاده از محلول ملایم اسید استیک در بررسی زگیل‌ها
• معاینه کامل لگن و پاپ اسمیر (برای بانوان)
• آزمایش‌های تخصصی برای HPV پرخطر
• بیوپسی یا بافت برداری از دهانه رحم (در صورتی که پاپ اسمیر غیرطبیعی باشد یا ناهنجاری خاصی مشاهده شود.)
زگیل تناسلی چقدر شایع است؟
به طور کلی بسیاری از افراد در انتهای دوره نوجوانی خود حدودا از بیست سالگی به بعد به میزان زیادی در معرض ابتلا به زگیل تناسلی هستند. با این وجود خیلی از مواقع ویروس اچپیوی بدون علامت خود به خود بهبود می‌یابد و خطری برای فرد ایجاد نمی‌کند. زیرا انواع مختلفی از HPV وجود دارند که تنها برخی از آن‌ها زگیل تناسلی ایجاد می‌کنند.
چگونه می‌توان از بروز زگیل تناسلی پیشگیری کرد؟
توجه کنید که هر کسی که دارای فعالیت جنسی است می‌تواند هم HPV را بگیرد و هم آن را منتقل کند. در برخی موارد نیز مانند داشتن بیش از یک شریک جنسی، باردار بودن، داشتن سیستم ایمنی ضعیف یا در افرادی که سیگار می‌کشند نیز احتمال انتقال آن بیشتر است. برای پیشگیری در ایجاد زگیل تناسلی می‌توان اقدامات زیر را به کار برد:
• بهتر است آقایان در هنگام برقراری رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنند. هرچند استفاده از کاندوم نیز به طور کامل موثر نیست ولی به هر حال می‌تواند امکان انتقال ویروس را به حداقل برساند.
• واکسن‌های تایید شده ای برای زنان و مردان از سنین 9 تا 45 سال وجود دارد که تا حدود 90 درصد امکان اثربخشی خواهند داشت.
چه عواملی ریسک ابتلا به زگیل تناسلی را افزایش می‌دهند؟
افراد تحت شرایط خاصی بیشتر در معرض خطر ابتلا به اچپیوی و زگیل تناسلی خواهند بود:
• داشتن روابط جنسی متعدد و محافظت نشده با چندین شریک جنسی
• داشتن یک عفونت مقاربتی دیگر
• رابطه جنسی با شریکی که سابقه جنسی او را نمی‌دانید
• برقراری روابط جنسی در سنین پایین
• داشتن سیستم ایمنی ضعیف یا استفاده از داروهای پیوند عضو
راه‌های درمان زگیل تناسلی چیست؟
آیا درمان قطعی زگیل تناسلی ممکن است؟ متاسفانه هیچ درمانی نمی‌تواند ویروس HPV را که باعث زگیل تناسلی می‌شود، از بین ببرد. البته پزشک می‌تواند زگیل‌ها را با استفاده از لیزر از بین ببرد. این کار با استفاده از لیزردرمانی، انجماد یا با استفاده از مواد شیمیایی خاصی امکان پذیر است. در صورتی که زگیل‌ها بزرگ باشند یا درمان آن مشکل باشد، از جراحی برای برداشتن‌شان استفاده می‌شود. با این حال نمی‌توان جلوی رشد آن‌ها را گرفت و ممکن است نیاز به جلسات درمان بیشتری داشته باشند.
آیا درمان قطعی زگیل تناسلی ممکن است؟
همانطور که گفته شد درمان زگیل تناسلی به طور کامل امکان پذیر نیست. البته در مواردی نیز زگیل‌ها به قدری خفیف هستند که با درمان‌‌های خانگی تجویز شده توسط پزشک نیز از بین می‌روند. فردی که زگیل تناسلی دارد، باید محل زگیل‌ها را تا حد امکان خشک نگاه دارد و از تجمع رطوبت در اطراف زگیل جلوگیری کند. پوشیدن لباس‌های نخی در این موارد بسیار توصیه می‌شود.
چرا ممکن است زگیل تناسلی پس از درمان دوباره برگردد؟
ویروس HPV می‌تواند پس از درمان زگیل‌ها همچنان در بدن باقی بماند. بنابراین احتمال ایجاد مجدد زگیل‌ها وجود دارد. البته گاهی نیز زگیل‌ها بدون درمان در عرض چند ماه از بین می‌روند.
اگر زگیل تناسلی درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد؟
متاسفانه در مواردی پس از معاینه و آزمایش زگیل‌ها ممکن است که HPV پرخطر در فرد شناسایی شود. در چنین مواردی عدم درمان می‌تواند خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم، رکتوم و آلت تناسلی را افزایش دهد. اما همه انواع این ویروس نیز به سرطان منجر نمی‌شوند ولی در صورت داشتن زگیل تناسلی دقت کنید که لازم است حتما معاینات سالانه را برای غربال‌گری سرطان انجام دهید. زنان نیز بهتر است تست پاپ اسمیر را به طور سالانه انجام دهند.
آیا درمان زگیل تناسلی در مردان با درمان آن در زنان متفاوت است؟
درمان زگیل تناسلی در مردان با زنان تفاوتی ندارد و برای هر دو گروه از طریق استعمال دارو و کرم برای موارد خفیف تا جراحی با لیزر و غیره برای موارد جدی تر انجام می‌شود. اما با توجه به اینکه ویروس HPV در بدن زنان ممکن است مدت بیشتری باقی بماند، خطر ابتلا به سرطان در آن‌ها بیشتر است. بنابراین درمان زگیل تناسلی در زنان بیشتر حائز اهمیت است. همچنین با در نظر گرفتن روند بارداری و مراقبت‌های ویژه این دوران، بانوان باید به انجام چکاپ‌های سالیانه خود اهمیت بیشتری بدهند تا در صورت وجود مشکل زودتر بتوانند برای بهبود سلامتی خود اقدامات لازم را انجام دهند.
آیا درمان زگیل تناسلی عوارض جانبی دارد؟
احتمال ایجاد عوارض جانبی درمان زگیل تناسلی بسیار اندک است. برای مثال اگر زمان کافی بین مراحل درمان وجود نداشته باشد ممکن است تغییر در رنگ پوست یا لک بر روی پوست ایجاد کند. موارد دیگر نیز شامل درد مزمن در هنگام برداشتن زگیل مقعدی است که چنین مواردی بسیار نادر هستند.
زگیل تناسلی و بارداری؛ آیا بارداری در این شرایط خطرناک نیست؟
وجود زگیل‌های تناسلی در دوران بارداری ممکن است باعث بروز مشکلاتی شوند. در مواردی که اغلب نادر هم هستند ممکن است زگیل‌ها بزرگ شوند و خروج ادرار را با مشکل مواجه کنند. زگیل روی دیواره واژن می‌تواند از کشش بافت‌های واژن در هنگام زایمان جلوگیری کند. همچنین اگر زگیل‌های روی واژن بزرگ باشند ممکن است در هنگام زایمان دچار خونریزی شوند. بسیار به ندرت نیز امکان دارد فرد باردار مبتلا به زگیل تناسلی، آن را به نوزاد خود منتقل کند. در این موارد نوزاد می‌تواند دچار زگیل در ناحیه گلو یا ناحیه تناسلی شود. اگر زگیل دهانی در دهان یا گلوی نوزاد ایجاد شود، برای درمان آن و جلوگیری از مسدود شدن راه تنفس او نیاز به عمل جراحی وجود دارد.
اکثر زنان مبتلا به زگیل تناسلی زایمان طبیعی دارند اما گاهی اوقات به تشخیص متخصص ممکن است نیاز باشد که سزارین انجام شود. به هر حال در دوران بارداری باید مادران و مخصوصا افرادی که سابقه ابتلا به اچپیوی دارند به پزشک خود اطلاع دهند که آیا در گذشته دچار زگیل تناسلی شده اند و یا اینکه نتایج پاپ اسمیر غیرطبیعی داشته اند یا خیر. اگر مادر از ابتلای خود اطمینان نداشته باشد نیز حتما باید احتمال وجود ویروس HPV در بدن او توسط پزشک بررسی شود. مادران با توجه به چنین مراقبت‌هایی خود و فرزندانشان را از خطرات پیش رو در دوره بارداری و زایمان محافظت خواند کرد.
چه درمان‌هایی برای زگیل تناسلی در زنان باردار وجود دارد؟
هرچند درمان خاصی برای زگیل‌های تناسلی وجود ندارد اما می‌توان با استفاده از برخی داروها آن‌ها را به طور موضعی درمان کرد یا از انتشار بیشتر آن‌ها جلوگیری کرد. از آن‌جایی که در دوران بارداری شرایط مادر مانند قبل از بارداری نیست، دیگر نباید داروهایی که پیش از بارداری برای زگیل‌های تناسلی خود استفاده کرده است را مصرف کند. این داروها ممکن است سوزش و درد بیشتری برای فرد در این دوره خاص به همراه داشته باشند. همچنین از داروهای بدون نسخه پزشک نیز باید خودداری کند. هرگونه درمانی در این دوران باید به تشخیص پزشک و تحت نظر او انجام گیرد.
