کرونا یا کووید 19 ویروسی است که امروزه زندگی افراد را بسیار تحت تاثیر قرار داده است. اکثر افراد آلوده به ویروس کرونا، بیماری تنفسی خفیف تا متوسطی را تجربه می‌کنند و گاهی بدون درمان بهبود می‌یابند. با این حال، برخی نیز به شدت بیمار شده و به مراقبت‌های پزشکی خاص نیاز پیدا می‌کنند. افراد مسن و مبتلایان به بیماری‌های زمینه ای مانند بیماری قلبی عروقی، دیابت، بیماری مزمن تنفسی یا سرطان بیشتر در معرض خطر هستند. افرادی با بیماری‌های زمینه ای پس از ابتلا به کرونا، معمولا بیماری شدیدی را تجربه کرده و درصورت وخیم تر شدن بیماری، گاهی منجر به مرگ خواهد شد.
کرونا چگونه به وجود آمد؟ تاریخچه ویروس کرونا یا کووید 19
کرونا ویروسی است که دارای انواع مختلفی است که باعث ابتلای فرد به بیماری میشود. ویروس کرونایی که در سال 2019 شناسایی شد، SARS-COV-2 باعث ایجاد یک بیماری همه گیر تنفسی به نام covid-19 شد. در حال حاض محققان می‌دانند که ویروس کرونا از طریق قطرات و ذرات ویروسی که در هوا منتشر میشود، در هنگام تنفس، صحبت کردن، عطسه کردن، خندیدن یا آواز خواندن فرد آلوده به کرونا به شخص دیگر منتقل میشود.
ذرات بزرگتر ممکن است در عرض چند ثانیه به زمین بیفتند اما ذرات عفونی ریزتر ممکن است در هوا باقی بمانند و در مکان‌های سرپوشیده یا پر تجمع با تهویه ضعیف یا نامناسب، احتمال ابتلای افراد به کرونا را بیشتر کنند. به همین دلیل است که رعایت مراتب بهداشتی تا حدودی میتواند از ابتلای فرد جلوگیری کند.
هرآنچه که می‌خواهید در مورد کرونا بدانید
همه درباره کووید 19 صحبت می‌کنند و به هر کجا که نگاه می‌کنید اطلاعاتی در مورد این ویروس و نحوه محافظت از خود در برابر آن وجود دارد. دانستن حقایق درباره تاریخچه کرونا، کلید آمادگی مناسب و محافظت از خود و عزیزانتان است. شناخت نحوه عملکرد و انتشار ویروس از یک سو و آگاهی از راههای مقابله با کرونا از سویی دیگر شما را در به دست آوردن ایمنی مناسب در برابر آن یاری خواهد کرد.
انواع کرونا از ابتدا تا کنون
تا به امروز انواع مختلفی از کرونا وجود داشته است. مانند سایر ویروس‌ها، کرونا نیز میتواند تغییر کند و دچار جهش شود. در حال حاضر انوع کرونای متفاوتی در جهان وجود دارد. هر بار که یک ویروس تکثیر میشود، میتواند کمی تغییر کند. این تغییر(جهش) معمولا به قدری کوچک است که تقریبا هیچ تاثیری بر میزان بیماری یا نحوه انتشار ویروس ندارد. تنها گاهی باعث میشود که ویروس رفتار متفاوتی از خود بروز دهد، برای مثال راحت تر پخش شود و انتقال یابد. جهش‌ها ممکن است به شکل دلتا، اومیکرون و غیره از فردی به فرد دیگر انتشار یابند. مطالعات دانشمندان کشورهای مختلف پیرامون رفتار سویه‌های مختلف کرونا و نحوه پاسخ آنها به واکسن بسیار گسترده و به روز است.
آیا کرونا همچنان خطرناک است؟
هرچند بر طبق آمارهای موجود در جهان درصد مرگ ناشی از کرونا رو به کاهش است اما تصور نکنید که این بحران به پایان رسیده است. زیرا هنوز هم میلیون‌ها نفر در دنیا واکسینه نشده اند. علاوه بر این درمان کرونا هنوز درمانی موثر و جدی نیست. پس می‌توان گفت که، خطر همه گیری تا به امروز پایان نیافته است.
راههای مقابله با ویروس کرونا و تمام مواردی که لازم است بدانید
بهترین راه برای پیشگیری و کاهش سرعت انتقال کرونا این است که از شرایط انتقال این بیماری و نحوه انتشار آن آگاه باشید. با فاصله گرفتن حداقل یک متر از دیگران، استفاده از ماسک مناسب و شستن دست‌ها یا استفاده مکرر از ضدعفونی کننده دست، از خود و دیگران محافظت کنید. زیرا ذراتی که از دهان یا بینی فرد آلوده به کرونا در محیط پخش میشود، به راحتی میتواند افراد دیگر را نیز آلوده کند. همچنین تزریق واکسن کرونا را فراموش نکنید.
از آنجایی که تزریق واکسن، ایمنی خوبی در افراد در برابر بیماری کرونا ایجاد کرده است، توصیه میشود که حتی اگر تاکنون اقدام به انجام این کار نکرده اید، در اسرع وقت تزریق واکسن خود را در اولویت قرار دهید. البته از آن جایی که تاثیر واکسن بعد از مدتی به مرور کاهش می‌یابد، توجه به دستورالعمل‌های بهداشتی برای مقابله با کرونا ضروری است.
خصوصیات ویروس کرونا
شناخت خصوصیات کرونا مانند نحوه انتشار و دوره نهفتگی ویروس به شما کمک می‌کند که با آگاهی بالا به مقابله با آن بپردازید. علائم در افراد طی 2 تا 14 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می‌شوند. فردی که به ویروس کرونا مبتلا شده است، از دو روز قبل از بروز علائم، میتواند بیماری کرونا را به دیگران منتقل کند. ویروس کرونا در این فرد ممکن است بین 10 تا 20 روز پس از این مدت نیز بسته به شدت بیماری به اطرافیان شیوع یابد. اگر بیماری خفیف باشد، معمولا استراحت در منزل و مصرف دارو برای کاهش تب کافی است. در موارد جدی‌ترممکن است نیاز به بستری شدن یا استفاده از دارو و تزریق وریدی یا اکسیژن کمکی و سایر درمان‌های تکمیلی وجود داشته باشد.
علائم ویروس کرونا چیست؟
علائم ویروس کرونا البته به سویه آن و همینطور وضعیت سلامتی فرد مبتلا نیز بستگی دارد، با این حال، برخی شایع ترین علائم این ویروس عبارت اند از:
- سرفه‌های مکرر
- تب و لرز
- تنگی نفس و مشکلات تنفسی
- دردهای عضلانی
- گلو درد
- از دست دادن حس چشایی یا بویایی
- اسهال
- سردرد
- خستگی مداوم
- حالت تهوع و استفراغ
- آبریزش بینی
- بی اشتهایی یا اشتهای کم
برخی از افراد مبتلا به کرونا دارای علائم خفیفی هستند، در حالی که در برخی دیگر میتواند منجر به نارسایی تنفسی، آسیب طولانی مدت ریه و قلب، مشکلات سیستم عصبی، نارسایی کلیه یا نهایتا باعث مرگ شود. اگر هر یک از علائم ذکر شده در بالا را دارید، به خصوص سرفه خشک و مکرر که اصلی‌ترین علامت کرونا می‌باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
لازم به ذکر است، علائم کرونای دلتا به عنوان یکی از شایع ترین انواع این ویروس شامل:
- تنگی نفس
- سرفه
- خستگی و بی حالی
- سردرد
- از دست دادن حس بویایی و چشایی
و… است.
واکسن کرونا؛ انواع آن و اثربخشی آنها در ایران
پیشتر نیز گفته شد که سویه‌های مختلف کرونا نسبت به سویه‌های قدیمی‌تر کمی متفاوت عمل می‌کنند. انتظار می‌رود تست‌های تایید شده برای کرونا، توانایی بررسی انواع جدید آن را نیز داشته باشند. با این حال دانشمندان هر روز دانسته‌های خود را درباره جهشهای جدید در ویروس کرونا گسترش می‌دهند تا به این ترتیب بتوانند افراد را در مقابل انواع واریانت کرونا ایمن کنند.
به نقل از مهرنیوز: در میان واکسن های خارجی تزریق شده در ایران دو واکسن سینوواک و سینوفارم چینی به میزان 70 درصد از ابتلا به سویه دلتا در شهر گوانگژو تاثیرگذار بوده اند. در تحقیقی دیگر مشخص شد که واکسن آسترازنکا در مقابل این سویه به میزان 67 درصد کارآمد بوده است. بر طبق گزارش نشریه سانس اوگ، واکسن اسپوتنیک نیز دربرابر دلتا تا حدود 81 درصد ایمنی ایجاد کرده است. واکسن‌های ایرانی برکت و پاستور نیز در کنار واکسن‌های خارجی که نام برده شد، تا کنون ایمنی خوبی در افراد ایجاد کرده اند.
درمان کرونا به چه شکل است؟
با توجه به شدت بیماری و علائم آن، پزشکان درمان های مختلفی را برای بیمار در نظر می‌گیرند. اما اغلب پزشکان، خصوصا در شرایط سرفه بیمار و احتمال درگیری ریه، یکی از اولین مواردی که چک می کنند، سطح اکسیژن خون بیمار است. در صورتی که اکسیژن فرد در بازه نرمال قرار نگیرد، ممکن است نشانی از درگیری ریه باشد. پس ممکن است پزشک سی تی اسکن ریه را تجویز کند. در کنار این موارد، برخی از داروهای مهمی که در صورت شدت بیماری کرونا، پزشکان تجویز می کنند شامل موارد زیر است:
- رمدسیویر
- فاویپیراویر
- دگزامتازون
- اکتمرا
و…
کرونا در آینده چگونه خواهد بود؟ آیا امکان اوج گیری مجدد کرونا وجود دارد؟
هرچند هیچ کس درباره آینده کرونا اطلاعاتی ندارد، سناریوهای متفاوتی به پیش بینی عملکرد آن پرداخته اند. اولین سناریو از مصونیت همگانی در برابر کرونا صحبت می کند. در سناریو دوم گفته میشود که شیوع فصلی کرونا با موج‌هایی درفصول سرد زمستان و پاییز دور از انتظار نیست. در آخر سناریوی سوم پیش بینی می‌کند که واریانت‌های جدید اومیکرون و دلتا و غیره با هم ترکیب و ممکن است همه گیری سویه‌های جدیدتر شکل گیرد. به هر حال همه این ها حدس و گمان است و هنوز مدرکی برای اثبات روی دادن هر یک از روندها وجود ندارد.
تست‌های تشخیص کرونا
تست کرونا دارای انواع زیر است:
آزمایش پی سی آر(PCR)
امروزه به دلایل مختلف از جمله ارائه نتیجه منفی تست کرونای خود به ایرالاین‌ها ممکن است نیاز به دادن تست PCR داشته باشیم. در روش پی سی آر از تشخیص مستقیم استفاده میشود، به این شکل که RNA ویروس ( ماده ژنتیکی ویروس) را با استفاده از آنزیمی به نام نسخه‌بردار معکوس شناسایی می‌کند. به این ترتیب میتواند وجود ویروس کرونا در بدن را با درصد اطمینان بالایی بررسی کرد.
آزمایش آنتی ژن
شناسایی آنتی ژن کرونا که از نوع پروتئین ویروسی است، مبنای تست آنتی ژن است. آنتی ژن در پاسخی به ویروس کرونا از سوی سیستم ایمنی بدن ساخته میشود. این تست یک تست تشخیصی است که نسبت به بقیه انواع تست‌ها، بسیار سریع تر نتیجه را میتواند مشخص کند، اما از طرفی، گاهی ممکن است اطمینان کمتری در پاسخگویی، نسبت به سایر آزمایش‌ها داشته باشد.
آزمایش آنتی بادی
تست آنتی بادی کرونا نوعی آزمایش خون است که ابتلای به کرونا در زمان گذشته را بررسی می‌کند. اما دقت شود که این تست ویروس فعال را بررسی نمی‌کند، بلکه مشخص می کند که آیا سیستم ایمنی فرد تاکنون واکنشی به ویروس کرونا داشته است یا خیر. اگر فردی پیش از این مبتلا به کرونا شده، این روش میتواند آن را تشخیص دهد.
سوالات متداول
• آماده شدن پاسخ تست کرونا چه مدت طول می‌کشد؟
این زمان به نوع تست بستگی دارد، در پی سی آر 2 تا 3 روز، آنتی ژن یک ساعت و آنتی بادی 1 تا 3 روز زمان نیاز دارد.
• آیا اگر نتیجه تست فرد منفی باشد نشان دهنده عدم ابتلا به کروناست؟
خیر، با توجه به اینکه در روزهای اولیه ابتلا، آزمایش ممکن است آن را نشان ندهد، نتیجه تست منفی میشود اما آن فرد ممکن است ناقل باشد.
• اگر نتیجه تست کرونا مثبت شد چه باید کرد؟
در این صورت باید شرایط قرنطینه را تا زمانی که علائم کاملا بر طرف شود، رعایت کرد.
• آیا در پی سی آر به نمونه خون نیاز است؟
خیر، نمونه گیری در این روش با استفاده از یک سواب از حلق و بینی گرفته میشود و نیازی به گرفتن نمونه خون ندارد.
• چه زمانی لازم است فرد تست کرونا بدهد؟
اگر افرادی که کنار شما زندگی یا کار می‌کنند به هر شکلی مبتلا به کرونا شده اند، شما نیز باید با دادن آزمایش کرونا از سلامت خود اطمینان یابید، حتی اگر هیچ گونه علائمی نیز نداشته باشید.
• قبل از آزمایش PCR چه مواردی را باید رعایت کرد؟
چون نمونه پی سی آر از گلو و حلق گرفته میشود، لازم است قبل از انجام این تست به مدت چند ساعت از خوردن و نوشیدن مواد غذایی حاوی رنگ پرهیز کنید.
• تست کرونا برای پرواز چیست؟
معمولا ایرلاین‌ها از شما می‌خواهند که در بازه زمانی 72 ساعت پیش از پرواز تست PCR بدهید و نتیجه منفی تست خود را به کانتر ایرلاین موردنظر تحویل دهید.
